Khi nghĩ đến các hệ thống an ninh, chúng ta thường hình dung đến camera giám sát CCTV, cổng dò kim loại, máy quét sinh trắc học và hàng rào điện. Tuy nhiên, mối đe dọa mới nhất đối với an ninh và cơ sở hạ tầng, ngày càng nhiều, lại xuất hiện dưới hình thức xâm nhập từ trên không, tức là các drone trái phép.
Với việc drone dân dụng ngày càng được sử dụng phổ biến, chỉ dựa vào camera an ninh là không đủ. Các camera an ninh truyền thống không những không thể phát hiện drone từ khoảng cách xa, mà còn không thể ghi lại quỹ đạo bay của các drone trái phép cũng như các thông tin khác như khoảng cách, độ cao, góc, tốc độ, v.v… hoặc dẫn hướng thiết bị đối phó để vô hiệu hóa mối đe dọa từ drone đang đến gần.
Để giải quyết thách thức này, phương án tối ưu là lắp đặt một hệ thống phát hiện drone.
Hiểu Rõ Bức Tranh Toàn Cảnh Về Mối Đe Dọa Từ Drone
Mọi khu vực cơ sở hạ tầng trọng yếu đều được trang bị camera an ninh. Tuy nhiên, không phải nơi nào cũng có hệ thống phòng thủ chống drone. Trong khi đó, quy mô thị trường dành cho các hệ thống phòng thủ chống drone được dự đoán sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR hơn 27% từ năm 2025 đến 2030, điều này phần nào phản ánh số lượng địa điểm đang triển khai hệ thống này.
Trước khi đi vào lý do tại sao chúng ta nên lắp đặt hệ thống phát hiện drone và những gì hệ thống đó bao gồm, hãy cùng tìm hiểu vì sao drone đã chuyển từ một công nghệ sáng tạo thành một mối đe dọa an ninh:
Sự Phát Triển Của Drone Thương Mại Và Drone Dân Dụng
Cả những nhiếp ảnh gia nghiệp dư lẫn chuyên nghiệp đều sử dụng drone để chụp ảnh từ trên cao. Bên cạnh đó, drone thương mại cũng có thể được dùng để mang theo các vật tải nhẹ và thực hiện giao hàng. Việc sử dụng drone trong lĩnh vực giải trí và thương mại đang gia tăng nhờ vào công nghệ drone ngày càng dễ tiếp cận và có chi phí hợp lý.
Các Rủi Ro An Ninh Do Drone Gây Ra
Những ứng dụng nêu trên cũng kéo theo những hành vi sử dụng sai mục đích, khi drone bị dùng để do thám và giám sát trái phép. Ngoài ra, chúng còn có thể được sử dụng để vận chuyển lậu hàng cấm dưới dạng các vật tải nhỏ. Điều này có thể gây gián đoạn hoạt động của các khu vực nhạy cảm như sân bay và các tòa nhà chính phủ.
Hạn Chế Của Camera An Ninh Truyền Thống
Hiện nay, hầu hết các cơ sở đều được trang bị hệ thống camera an ninh và các thiết bị liên quan. Tuy nhiên, những thiết bị này có thể không đáp ứng được khi đối mặt với các mối đe dọa từ drone, do những lý do sau:
Hạn Chế Về Tầm Nhìn Trực Tiếp
Camera an ninh không thể theo dõi các mục tiêu di chuyển nhanh trên không nằm ngoài một số góc quan sát nhất định. Bên cạnh đó, chúng cũng không thể theo dõi một vật thể nếu bị che khuất bởi các chướng ngại như cây cối hoặc các tòa nhà khác. Do đó, UAV hoặc drone có thể dễ dàng lợi dụng điểm yếu này để vượt qua hệ thống giám sát.
Phát Hiện Kém Các Vật Thể Nhỏ, Di Chuyển Nhanh
Hầu hết các drone dân dụng có kích thước nhỏ và di chuyển linh hoạt, khiến việc theo dõi qua camera trở nên khó khăn. Vì vậy, camera an ninh dễ xảy ra sai sót trong việc phát hiện drone.
Không Có Cảnh Báo Theo Thời Gian Thực Khi Có Xâm Nhập Vùng Trời
Vì camera chỉ ghi hình mà gần như không đưa ra cảnh báo hay hỗ trợ thiết bị đối phó để xử lý mối đe dọa, nên chúng không phải là hệ thống phù hợp để xử lý các trường hợp drone trái phép xâm nhập.
Hệ Thống Phát Hiện Drone Là Gì?
Để khắc phục những hạn chế nêu trên của hệ thống camera an ninh trong việc ngăn chặn drone trái phép, việc nâng cấp an ninh tại các khu vực có cơ sở hạ tầng trọng yếu là điều cần thiết.
Định Nghĩa và Các Thành Phần
Trong phạm vi hoạt động của mình, một hệ thống phát hiện drone có chức năng phát hiện và nhận diện các drone hoặc UAV xâm nhập, đồng thời ghi lại quỹ đạo bay và các thông tin bay như khoảng cách, độ cao, góc, tốc độ, v.v. theo thời gian thực. Thông thường, các hệ thống phát hiện drone được trang bị ra-đa chủ động hoặc các cảm biến RF và/hoặc camera quan sát và camera nhiệt, nhằm phát hiện drone một cách chính xác và dẫn hướng thiết bị đối phó để xử lý các mối đe dọa từ drone đang đến gần.
Hệ Thống Phát Hiện Drone Thụ Động và Chủ Động
Dựa trên nguyên lý hoạt động, các hệ thống phát hiện drone có thể được chia thành hai loại: hệ thống thụ động và hệ thống chủ động.
Hệ thống phát hiện drone thụ động theo dõi các tín hiệu truyền RF để xác định xem có drone trái phép xuất hiện trong vùng trời hay không. Một ví dụ tiêu biểu là ND-BU005 Hệ Thống Anti-Drone Thụ Động Cao Cấp, được trang bị bộ dò RF đa hướng toàn băng có khả năng định vị chính xác drone từ khoảng cách xa. Ngoài ra, bộ dò RF sẽ dẫn hướng bộ gây nhiễu của hệ thống để can thiệp vào tín hiệu điều khiển của drone, buộc nó phải hạ cánh hoặc bay đi.
Ngược lại, hệ thống phát hiện drone chủ động sử dụng ra-đa chủ động để phát hiện, nhận diện và theo dõi các drone xâm nhập. Sử dụng ra-đa doppler xung 3D, ND-BU002 Hệ Thống Anti-Drone Cao Cấp là lựa chọn tối ưu trong dòng sản phẩm này. Hệ thống được thiết kế đặc biệt để phát hiện và theo dõi các drone cánh quạt nhỏ từ khoảng cách xa với độ chính xác cao và tỷ lệ cảnh báo giả thấp. Ngay khi phát hiện một drone xâm nhập, ra-đa chủ động sẽ dẫn hướng bộ gây nhiễu để vô hiệu hóa các drone đó. Ngoài ra, hệ thống còn được trang bị một bộ camera hỗ trợ cả hình ảnh ánh sáng thường và hình ảnh nhiệt, giúp quan sát rõ hơn drone xâm nhập, thu thập bằng chứng và phục vụ cho việc phân tích sau này.
Lợi Ích Chính Của Hệ Thống Phát Hiện Drone
Việc lựa chọn hệ thống phát hiện drone thay vì chỉ sử dụng hệ thống camera an ninh truyền thống mang lại các lợi ích sau:
Nhận Thức Mối Đe Dọa Theo Thời Gian Thực
Bất cứ khi nào hệ thống phát hiện drone phát hiện có một drone trong vùng trời, hệ thống có thể lập tức phát cảnh báo kèm theo thông tin chi tiết về drone đó. Điều này giúp thông báo ngay cho cơ quan chức năng về sự xuất hiện của một drone trái phép và yêu cầu chỉ đạo bước xử lý tiếp theo. Ngoài ra, hệ thống còn có thể theo dõi quỹ đạo bay và xác định vị trí của drone theo thời gian thực.
Khả Năng Phản Ứng Sớm
Vì các hệ thống phát hiện drone có thể phát hiện các drone từ khoảng cách khá xa, nên sẽ có đủ thời gian để kích hoạt các biện pháp phòng thủ và xây dựng phương án ứng phó dựa trên hành vi của drone. Hệ thống cũng cho phép cảnh báo kịp thời cho cơ quan chức năng trước khi bất kỳ sự cố nào xảy ra.
Quản Lý Vùng Trời Thông Minh
Tại các sân bay, địa điểm tổ chức sự kiện và khu vực hạ tầng trọng yếu, các hệ thống phát hiện drone là thiết bị không thể thiếu. Nhờ ứng dụng các thuật toán thông minh, hệ thống có khả năng phát hiện và theo dõi tự động, đồng thời dẫn hướng thiết bị đối phó để vô hiệu hóa mối đe dọa từ drone mà không cần can thiệp quá nhiều từ con người, từ đó mang lại giải pháp quản lý và bảo vệ vùng trời một cách thông minh.
Nâng Cấp Chứ Không Thay Thế Hệ Thống An Ninh Hiện Có
Hầu hết các cơ sở đều đã có hệ thống an ninh với camera an ninh, do đó, câu hỏi đặt ra là liệu có cần thiết phải trang bị thêm hệ thống phát hiện drone và phòng thủ chống drone toàn diện hay không. Tuy nhiên, việc có hệ thống này không có nghĩa là phải thay thế các hệ thống còn lại.
Camera + Phát Hiện Drone = Bảo Vệ Toàn Diện
Trong khi camera có thể xác nhận nhận dạng bằng hình ảnh, các hệ thống phát hiện drone có thể đưa ra cảnh báo, theo dõi và dẫn hướng thiết bị đối phó. Sự kết hợp này tạo nên một hệ thống bảo vệ 360 độ, bắt đầu từ việc nhận diện drone và kết thúc bằng việc vô hiệu hóa mối đe dọa drone.
Tích Hợp Với Hệ Thống Báo Động Và Kiểm Soát Ra Vào
Camera an ninh lắp đặt dọc theo hàng rào có thể nhận diện các drone tiếp cận trong phạm vi quan sát của chúng. Tuy nhiên, chúng chỉ có thể giám sát và ghi lại hình ảnh của drone, mà không có khả năng tích hợp với hệ thống báo động.
Trong khi đó, hệ thống phát hiện drone có thể được lắp đặt để tự động kích hoạt báo động khi phát hiện drone xâm nhập. Ngoài ra, các hệ thống này thường được tích hợp với thiết bị gây nhiễu anti-drone, giúp tự động vô hiệu hóa một drone trái phép khi nó bay vào khu vực không phận trọng yếu.
Kết Luận: Nhu Cầu Về Các Hệ Thống Phát Hiện Drone
An ninh luôn là mối quan tâm hàng đầu tại các khu vực công cộng và cơ sở hạ tầng trọng yếu. Mặc dù camera an ninh và hàng rào có thể giúp ngăn chặn những kẻ xâm nhập, nhưng chúng không đủ để phát hiện và phòng thủ toàn diện với các drone trái phép.
Các hệ thống phát hiện drone có khả năng giám sát vùng trời 24/7, được trang bị các chế độ tự động và thông minh, và có thể được sử dụng để bảo vệ nhiều khu vực bay ở độ cao thấp khác nhau. Nhờ đó, chúng giúp đảm bảo an toàn cho các khu vực có hạ tầng trọng yếu trước các mối đe dọa và sự can thiệp từ drone.