Theo một khảo sát vào năm 2023, giá trị thị trường của drone dân dụng đạt 5,2 tỷ USD. Con số này dự kiến sẽ tăng gấp ba, đạt 15,78 tỷ USD vào năm 2032. Điều này cho thấy mức độ phổ biến ngày càng cao của drone, kéo theo nhu cầu cấp thiết về các biện pháp đối phó phù hợp.
Các hệ thống chống UAS chính là giải pháp giúp giảm thiểu một cách hiệu quả các mối đe dọa tiềm tàng từ drone.
Vì lý do an toàn công cộng cũng như để bảo vệ cơ sở hạ tầng và các công trình trọng yếu, các hệ thống chống drone hoặc chống UAS phải được triển khai tại các khu đô thị.
Các Mối Đe Dọa Từ UAS Trong Môi Trường Đô Thị
Khi một drone hoặc UAS trái phép xâm nhập vào khu vực được bảo vệ, nó không chỉ có thể giám sát trái phép khu vực đó mà còn gây gián đoạn đến các hoạt động bình thường. Phần lớn những khu vực này nằm trong môi trường đô thị (bao gồm bệnh viện, sân bay, và trụ sở cơ quan nhà nước) và thường được xếp vào loại hạ tầng trọng yếu.
Tại đây, UAS trái phép có thể gây ra các mối đe dọa sau:
● Va chạm và gây hư hại đến cơ sở hạ tầng đô thị.
● Giám sát và gây gián đoạn cho các hoạt động hạ tầng trọng yếu.
● Theo dõi người dân và thu thập dữ liệu trái phép.
● Vận chuyển hàng lậu.
Vì vậy, việc bảo vệ các khu vực then chốt này khỏi mối đe dọa từ drone trái phép là điều vô cùng quan trọng, đòi hỏi sự hiện diện của các hệ thống chống UAS hiện đại.
Các Hệ Thống Chống UAS: Tổng Quan, Phân Loại Và Sự Cần Thiết
Các hệ thống chống drone hay chống UAS là các thiết bị được sử dụng để phát hiện, theo dõi và vô hiệu hóa các thiết bị bay không người lái trái phép và/hoặc có mục đích xấu. Mỗi hệ thống chống UAS thực hiện một hoặc hơn trong ba chức năng sau:
● Phát hiện và theo dõi các UAS trái phép.
● Vô hiệu hóa mối đe dọa từ drone bằng cách gây nhiễu hoặc làm gián đoạn tín hiệu của drone.
● Vô hiệu hóa mọi drone trái phép bằng cách buộc chúng hạ cánh hoặc bay đi.
Phân Loại Các Hệ Thống Chống UAS
Các hệ thống chống drone hay hệ thống chống UAS được phân loại dựa trên chức năng của chúng:
● Hệ thống phát hiện hoặc theo dõi drone, như ra-đa phát hiện drone, bộ dò RF và camera anti-drone.
● Hệ thống gây nhiễu hoặc vô hiệu hóa drone, như thiết bị gây nhiễu anti-drone và thiết bị giả mạo GPS.
● Hệ thống anti-drone tích hợp và toàn diện, chẳng hạn như hệ thống cố định, gắn trên phương tiện hoặc dạng cầm tay.
Vì Sao Các Hệ Thống Chống UAS Là Cần Thiết Trong Quy Hoạch Đô Thị
Riêng trong năm 2024, đã có khoảng 8,2 triệu chiếc drone được bán ra, phần lớn trong số đó là drone dân dụng. Con số này dự kiến sẽ tăng lên 9,5 triệu chiếc hoặc hơn vào năm 2029. Drone dân dụng là những thiết bị dành cho người dân sử dụng, đồng nghĩa với việc ngày càng có nhiều drone nằm trong tay công chúng.
Tuy việc này giúp nhiều người tiếp cận công nghệ drone dễ dàng hơn, nó cũng tạo điều kiện cho những đối tượng sử dụng drone với mục đích trái phép hoặc phi pháp.
Drone và UAS không chỉ có thể tiến hành giám sát mà còn có thể mang theo các kiện hàng nhỏ. Chúng cũng có khả năng gây gián đoạn hoạt động tại sân bay hoặc hệ thống điện, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hạ tầng trọng yếu. Ngoài ra, hầu hết các drone dân dụng có kích thước nhỏ, khiến chúng rất khó bị phát hiện bởi các hệ thống giám sát thông thường.
Không gian đô thị có thể lựa chọn các thiết bị như ND-BD005 Hệ Thống Anti-Drone Cầm Tay Cao Cấp, thiết bị di động này cung cấp khả năng phát hiện thụ động và kiểm soát định hướng. Bên cạnh đó, các khu vực hạ tầng trọng yếu cũng có thể sử dụng các hệ thống anti-drone cố định như ND-BU005 Hệ Thống Anti- Drone Thụ Động Cao Cấp, cho phép phát hiện thụ động từ khoảng cách xa hơn và phạm vi gây nhiễu rộng hơn.
Vì các sự cố liên quan đến drone trái phép có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, việc đầu tư các hệ thống chống UAS trong quá trình quy hoạch đô thị là điều cần thiết.
Những Thách Thức Khi Triển Khai Các Hệ Thống Chống UAS
Dù việc triển khai các hệ thống chống UAS là cần thiết, việc triển khai vẫn phải đối mặt với một số thách thức nhất định:
● Mật độ hạ tầng dày đặc
Việc có được một tầm nhìn tốt là điều quan trọng để phát hiện và theo dõi drone, đặc biệt là khi sử dụng camera anti- drone tích hợp. Hơn nữa, việc phát hiện bằng ra-đa phát hiện drone cũng có thể gặp vấn đề do tín hiệu phản xạ từ bề mặt các tòa nhà. Với các tòa nhà cao tầng xung quanh, cả hai yếu tố này đều có thể là thách thức đáng kể để phát hiện drone một cách chính xác.
● Tránh gây gián đoạn do hệ thống chống UAS
Các thiết bị gây nhiễu drone, vốn làm vô hiệu hóa drone trái phép, cũng có thể can thiệp vào mạng lưới liên lạc và các drone hợp pháp.
● Tìm kiếm các vị trí lắp đặt phù hợp
Trong khi camera và các thiết bị phát hiện drone được lắp tại các cơ sở hạ tầng quan trọng, một số tòa nhà này lại nằm gần khu dân cư. Do đó, người dân có thể đưa ra lo ngại về việc bị xâm phạm quyền riêng tư bởi các camera này.
● Yêu cầu pháp lý và quy định
Từ quản lý không phận đến quản lý bức xạ điện từ và an toàn công cộng, nhiều yếu tố cần được xem xét khi lắp đặt các hệ thống chống UAS. Tuy nhiên, các quy định và chuẩn mực vẫn đang được xây dựng cùng với sự phát triển của UAS và các hệ thống chống UAS.
Giải Quyết Các Thách Thức Nêu Trên
Mặc dù các thách thức kể trên đặt ra một số mối quan ngại, chúng hoàn toàn có thể được giải quyết dễ dàng:
● Sử dụng công nghệ anti-drone tiên tiến
Hầu hết các hệ thống chống drone hàng đầu đều có khả năng phát hiện và gây nhiễu các UAS gây ra mối đe dọa. Chúng cũng có ít cảnh báo sai hơn, chính xác hơn trong chức năng, và có cả dạng cố định lẫn cầm tay. Do đó, chúng rất hiệu quả trong việc bảo vệ cơ sở hạ tầng trọng yếu.
Các hệ thống anti-drone cao cấp như ND-BU002 bao gồm bộ phát hiện, gây nhiễu và camera để mang lại giải pháp toàn diện. Ra-đa doppler xung 3D có thể phát hiện chính xác các vật thể bay nhỏ như drone dân dụng, trong khi bộ camera cung cấp chức năng theo dõi bằng cả ánh sáng thường và hình ảnh nhiệt. Điều này cho phép phát hiện drone bất kể điều kiện môi trường xung quanh. Bộ gây nhiễu có khả năng gây nhiễu toàn băng và tích hợp bộ khuếch đại băng thông rộng công suất cao để đối phó với tất cả UAS.
● Nhắm mục tiêu chính xác vào UAS trái phép
Các bộ dò RF thụ động toàn băng có thể giám sát các drone trái phép với khả năng phát hiện và theo dõi 360 độ. Hơn nữa, các thiết bị này sẽ không chủ động phát ra tín hiệu điện từ, điều này an toàn hơn, giảm thiểu rủi ro đối với các hạ tầng đô thị khác.
ND-BO004 Thiết Bị Gây Nhiễu Anti-Drone Đa Hướng cung cấp khả năng bảo vệ và bao phủ 360° trước các drone trái phép xâm nhập. Thiết bị có thể thực hiện gây nhiễu nhiều tần số hiệu quả, buộc drone trái phép phải quay về hoặc hạ cánh. Ngoài ra, thiết kế nhỏ gọn của ND-BO004 giúp lắp đặt dễ dàng và nhanh chóng.
● Tuân thủ theo các phương pháp tốt nhất
Các hệ thống chống UAS được lắp đặt nên giảm thiểu tác động đến tín hiệu mạng và cơ sở hạ tầng công cộng. Hơn nữa, các hệ thống chống UAS không nên can thiệp vào các tiện ích công cộng hoặc làm ảnh hưởng đến quyền tự do của người dân.
Tổng Kết: Tương Lai Của Các Hệ Thống Chống Drone Trong Quy Hoạch Đô Thị
Với lượng drone ngày càng gia tăng trên thị trường, các mối đe dọa từ việc sử dụng drone trái phép cũng ngày một nhiều hơn. Do đó, các hệ thống chống UAS là điều cần thiết tại các địa điểm có cơ sở hạ tầng trọng yếu như sân bay, nhà máy điện, cũng như tại các không gian và sự kiện công cộng.
Bằng cách lắp đặt các hệ thống C-UAS phù hợp, các cơ quan công quyền có thể bảo vệ những khu vực này khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn. Hơn nữa, khi tích hợp các thiết bị chống drone ngay từ khâu quy hoạch đô thị, các cơ quan công quyền có thể áp dụng các phương án lắp đặt tối ưu hơn và lựa chọn hệ thống phù hợp nhất.